Home Workers Rally against Inflation and IMF policies

Workers Rally against Inflation and IMF policies

HBWWF and NTUF have organized a rally against the high inflation rate and IMF driven policies adopted by Pakistan’s Government which impacting the workers most, in Karachi on 29th November 2020 from Regal Chowk to Karachi Press Club. The rally was attended by a large number of workers including women home-based and factory workers from all districts of Karachi.

Workers stage rally against slavery of IMF, demand checking price hike

(Karachi, Nov 29): A large number of workers including women workers staged a rally here on Sunday against the slavery of International Monetary Fund (IMF), besides condemning bids of federal government for the unconstitutional occupation of the islands of Sindh.

The rally organized jointly by National Trade Union Federation (NTUF) and the Home-based Women Workers Federation (HBWWF) marched from Regal Chowk to Karachi Press Club (KPC). It was led by Comrade Zahra Khan and Comrade Rafiq Baloch. Workers holding red flags, banners and placards raised slogans in favor of their demands.

Addressing the rally the speakers said that the sitting rulers have devastated the country, economically, socially and politically. They said 22 Crore people are compelled to live like animals by snatching their basic rights. They said this government is safeguarding the interests of Big Capital. The production process is decreasing and the purchasing power of people is reduced but inept rulers are chanting the mantra of all is well. These rulers have pushed the Pakistanis into a slavery of IMF, and now the employees of IMF are ruling Pakistan like viceroys. Real inflation has jumped to 14 percent. About 1.75 Crore people are jobless while in young people the ratio of joblessness is more than 8 percent. Due to the worst economic policies of this government loans of Pakistan are increased to $113billion. Not only the present Pakistanis but their coming generations have also been mortgaged for these loans.

The speakers said crucial entities are being privatized and thousands of workers being rendered jobless. Its worst example is the sacking of 4500 workers of Pakistan Steel Mills at the stroke of a pen. This is also being done in PIA and other organizations. Media is being banned so that the sufferings of masses due to economic collapse could not be reported. Pakistan has become a country where journalists and writers are facing state terrorism.

They said the workers are compelled to toil like slaves in factories and workplaces. They are not even paid the minimum wage of Rs17500 per month as announced by the government. Due to the devaluation of Pakistani rupee, the real wages of Pakistani laborers have fallen by 50percent. The factory owners do not get their workers registered with the institutions of social security and pension. Workers are compelled to work for 200 hours a week without overtime. They are deprived of their right to make labor unions and elect their collective bargaining agents. Police and rangers back the illegal steps against workers by factory owners and harass them. Retired military officers are employed in factories who slap virtual industrial martial law in the factories. Discrimination against women workers is widespread and sexual harassment is common.

The speakers said this undemocratic government has only added more hardships to the lives of poor Pakistanis during the last two and a half years. It has withdrawn state subsidies on the dictation of international lending institutions and increased the rates of daily use items, edibles, electricity, and gas from 100 to 200 percent and proved that it has nothing to do with the rights of citizens. Today common men cannot feed two square meals to their children. The rate of wheat flour has risen from Rs35 per kilogram to Rs75 per kilogram, which shows the height of the anti-people policies of the sitting government. Today more than 35percent of total population of Pakistan is living in the worst poverty. Every third Pakistani is living beneath the poverty line. This is an economic murder of Pakistani masses and its case should be lodged against the sitting government.

They said the government and State have failed to deal with the situation created by Covid-19. Instead of giving relief to poor people, more and more perks are being given to the elite class. The worst affected of this economic crisis is the non-organized sector and a large number of home-based workers, mostly women have become jobless. The government has left the people alone to face the virus. When it was time to give more healthcare facilities, the present government increased the prices of drugs, especially lifesaving medicines by more than 200 percent.

They said the sitting regime is not only snatching the economic rights of the masses but is also attacking the federal structure of Pakistan. It wanted to enslave the provinces by annulling the 18th amendment and after failure, it is hatching conspiracies to occupy the resources and islands of provinces, which is also an economic and environmental terrorism. If the islands are occupied the coastal areas would face typhoons and millions of fishermen would become jobless.

They said this worrisome situation demands that a decisive struggle be started against the sitting regime. They said that besides the government, the opposition has also failed to bring a solid strategy for the rights of workers. They said to steer the country clear from the ongoing crisis, it is necessary to shun the disastrous policies of IMF. The hidden routes of stealing votes and the mandate of people should be blocked. The policy to make a state within the state should be ended for good. The constitutional rights of provinces should be respected and their ownership on their resources and islands should be accepted.

The speakers demanded that rates of eatables, medicines, electricity, and gas should be slashed by 50percent. Labor laws should be enforced in workplaces. Privatizations and forced sackings should be stopped. Journalists should not be made jobless and their salaries and dues should be paid. State subsidies should be resumed. All citizens should be given universal social security, pension, and joblessness allowance. All discriminatory laws against women should be abolished and all sorts of harassment at workplaces should be stopped.

They asked to fix minimum wages at Rs30000 per month. They asked to table agreements of the government of Pakistan with IFM in Parliament for debate and all anti-people clauses in them should be rejected. They asked to end the absentee landlordism and distribute lands amongst Haris so that the national economy may be given a boost. They said bids to snatch the constitutional rights of provinces is tantamount to attack the foundations of the federation of Pakistan.

They asked to stop conspiracies to occupy the islands of Sindh and Balochistan and to end attacks on the historical solidarity of Sindh.

Those participated in the rally also included Nasir Mansoor (NTUF), SairaFeroze (HBWWF), Aqib Hussain (Young Naujwan Committee), Owais Jatoi (Garment Workers Union), Saeeda Khatoon (Baldia Association) Bashir Mahmoodani (Ship Breaking Workers Union), Shah Faisal (J & P Coats), Rahmat Ali (Youth Committee), Rehman Baloch (Shehri Awami Mahaz), Babar Khan (Rauf Textile Employee Union), Mahbood Khan (Shipyard Action Committee), Tahir Shah (ESSITY Employee Union), Arshad Lassi (Leeda Employee Union), Tauseef Ahemd (National Trade Union Federation, Balochistan), Sajjad Zahir (Anjuman-e-Taraqi Pasand Musanafeen), Fahim Siddique (Karachi Union of Journalists), Asad Butt (Human Right Commission of Pakistan), Qazi Khizar (Human Right Activists) indigenous rights leader Gul Hassan Kalmati, Ahmed Malik (Former KPC President), Shahil Kanga (APNEC General Secretary), Asghar Dasti (Intellectual) and other.

Issued by: HBWWF & NTUF 

آئی ایم ایف کی غلامی کے خلاف ایک نئی عوامی جنگ آزادی کی ضرورت ہے ، محنت کشوں کو حقوق دے کر ہی حقیقی جمہوریت پروان چڑھ سکتی ہے ۔ جزائر پر وفاقی قبضہ آئین و ماحول کے خلاف خود کش حملہ ہے۔(کراچی میں محنت کش ریلی سے مزدور رہنماؤں کا خطاب)

 ملک میں بڑھتی ہوئی مہنگائی ، آئی ایم ایف کی عوام دشمن پالیسیوں اور سندھ کے جزائر پر غیر آئینی قبضہ کے خلاف نیشنل ٹریڈ یونین فیڈریشن پاکستان(این ٹی یو ایف) اور ھوم بیسڈ ویمن ورکرز فیڈریشن پاکستان (ایچ بی ڈبلیو ڈبلیو ایف) کے زیرانتظام ریگل چوک تا کراچی پریس کلب محنت کش ریلی نکالی گئی۔ ریلی کی قیادت کامریڈ زہرا خان اور کامریڈ رفیق بلوچ کر رہے تھے جس میں ہزاروں کی تعداد میں محنت کشوں بالخصوص محنت کش عورتوں نے سرخ جھنڈوں کے ساتھ پرجوش انداز میں شرکت کی۔ ریلی کے شرکا نے اپنے مطالبات پر مبنی بینرز اور پلے کارڈز اٹھائے نعرے لگا رہے تھے ۔
ریلی سے خطاب کرتے ہوئے مزدور رہنماؤں نے کہا کہ موجودہ مسلط کردہ حکم ران گروہ نے ملک کو معاشی ، سماجی اور سیاسی طور پر دیوالیہ کر دیا ہے۔ بائیس کروڑ انسانوں کے زندہ رہنے کے بنیادی حقوق سلب کر کے جانوروں سی زندگی بسر کرنے پر مجبور کر دیا گیا ہے۔ یہ حکومت بڑے سرمایہ داروں اور ریاست کے طاقت ور حلقہ کے مفادات کی نگہبانی کر رہی ہے۔ پیداواری عمل سکڑ رہا ہے ، عوام کی قوت خرید جواب دے بیٹھی ہے جب کہ ملسط کردہ بچہ سقہ قسم کے حکم ران سب ٹھیک کا راگ الاپ رہے ہیں۔
انہوں نے مزید کہا کہ حکم رانوں نے ملک کو آئی ایم ایف کی غلامی میں دے دیا ہے جس کے نتیجے میں ملکی آئی ایم ایف کے ملازمین وائسرائے بن کر عوام دشمن پالیسیوں پر عمل درآمد کروا رہے ہیں۔ ان ناعاقبت اندیش پالیسیوں کے نتیجے میں حقیقی افراط زر کی شرح چودہ فی صد تک پہنچ گئی ہے ، سات فی صد یعنی پونے دو کروڑ کے قریب افراد بے روزگاری کا شکار ہیں۔ جب کہ نوجوانوں میں بےروزگاری کی شرح آٹھ فی صد کی تشویش ناک حد سے بھی زائد ہے۔ اس حکومت کی بدترین معاشی پالیسیوں کے نتیجے میں پاکستان ایک سو تیرہ ارب ڈالر کا مقروض ہو چکا ہے۔ حکومت نے ملک ہی نہیں آنے والی نسلوں کو بھی غیر ملکی آقاؤں کے ہاتھ گروی رکھ دیا ہے۔ ملکی ترقی کے لئے اہمیت کے حامل اداروں کی نجی کاری کی جارہی ہے ، ہزاروں محنت کشوں کو غیرقانونی طور پر جبری برطرف کیا جارہا ہے اس کی بدترین مثال پاکستان اسٹیل ملز کے ساڑھے چار مزدوروں کی بیک جنبش قلم برطرفی ہے ۔ یہی کچھ پی آئی اے اور دیگر اداروں میں کیا جارہا ہے۔یہاں تک کہ ملک کی خطرناک صورتحال کے عوام پر بدترین اثرات کو اجاگر کرنے سے روکنے کے لیے نشر و اشاعت پر بھی پابندی لگائی جا رہی ہے۔ صحافیوں کو غائب کیا جاتا ہے ، اجرتوں کی ادائیگی نہیں کی جا رہی۔ پاکستان ایسا ملک بن گیا ہے جہاں نشرواشاعت سے وابستہ اداروں سے وابستہ قلم کے مزدور ریاستی دہشت کا شکار ہیں۔
مزدور رہنماؤں نے مزید کہا کہ فیکٹریوں کارخانوں میں مزدوروں کو غلامی کے ماحول میں کام پر مجبور کیا جارہا ہے ۔ حکومتی اعلان کردہ کم از کم اجرت سترہ ہزار پانچ سو ماہانہ نہیں دی جاتی، اجرتوں میں کٹوتی عام ہے، روپے کی قدر میں کمی سے حقیقی اجرتوں میں پچاس فی صد کمی واقع ہوئی ہے ۔ فیکٹری مالکان ورکرز کو سوشل سیکورٹی اور پینشن کے اداروں سے رجسٹرڈ نہیں کرتے ، فیکٹریوں میں بغیر اجرت جبری دو سو گھنٹے ماہانہ اوور کرایا جاتا ہے، یونین سازی اور اجتماعی سوداکاری جیسے بنیادی جمہوری حق کو دہشت گردی بنا دیا گیا ہے ، پولیس اور رینجرز فیکٹری مالکان کے غیر قانونی اقدامات کی پشت بانی کرتے ہوئے مزدوروں کو ہراساں کرتے ہیں، فیکٹریوں میں ریٹائرڈ فوجی افسران کی تعیناتی نے عملا صنعتی مارشل لاء نافذ کیا ہوا ہے۔ محنت کش عورتوں سے امتیازی سلوک عام ہے ، انہیں جنسی طور پر ہراساں کرنا عام ہے ۔
مزدور رہنماؤں نے کہا کہ عوام کے ووٹوں کی چوری کی مرتکب حکومت نے پچھلے ڈھائی سال ہر وہ عمل کیا ہے جس سے عوام کی زندگیوں میں تلخی کا اضافہ ہوا ہے ۔ حکومت نے بین الاقوامی مالیاتی اداروں کی ایما پر ریاستی سبسیڈی واپس لے کر اشیاء خورد نوش ، بجلی ، گیس ، ادویات کی قیمتوں میں سو سے لے کر دو سو فی صد اضافہ کر کے ثابت کر دیا ہے کہ اسے عوام کے مفادات سے کوئی سروکار نہیں۔ آج عام شہری دو وقت کی روٹی سے محروم سے محروم ہوگیا ہے ۔ آٹا پینتیس روپے فی کلو سے پچہتر روپے کلو تک جا پہنچا ہے جو حکم رانوں کی بے حسی کا منہ بولتا بوٹ ہے ۔ آج صورت حال یہ ہے کہ کل آبادی کا پینتس فی صد (چھے کروڑ سے زائد افراد )بدترین غربت کا شکار ہے یعنی ہر تیسرا فرد خط افلاس سے نیچے چلا گیا ہے۔ یہ عوام کا معاشی قتل ہے جس کا مقدمہ موجودہ حکم رانوں پر دائر کیا جانا چاہئے۔
انہوں نے مزید کہا کہ کووڈ- نائین ٹین کے بحران سے نبردآزما ہونے میں حکومت اور ریاستی ڈھانچہ مکمل طور پر ناکام رہا ہے۔ عوام کو کسی بھی قسم کا ریلیف دینے کی بجائے دولت مند طبقات کو مراعات فراہم کی گئی۔ اس بحرانی کیفیت میں سب سے زیادہ متاثر غیر منظم شعبہ خصوصا گھر مزدور عورتیں ہوئی ہیں جو مکمل طور پر روزگار سے ہاتھ دھو بیٹھی ہیں۔ حکومت نے عوام کو خطرناک جان لیوا وائرس کے سامنے بے یارومدگار چھوڑ دیا۔ ایسے وقت میں جب صحت کی سہولیات عام کرنے کی ضرورت تھی ادویات خصوصا جان بچانے والی ادویات کی قیمتوں میں دو سو فی صد سے زائد اضافہ کر دیا ۔
مزدور رہنماؤں نے کہا کہ موجودہ حکومت نہ صرف عوام کے معاشی حقوق پر ڈاکہ ڈال رہی ہے بل کہ وہ ملک کے وفاقی ڈھانچہ کی بنیادوں پر بھی حملہ آور ہے ، پہلے وہ اٹھارویں آئینی ترمیم ختم کرکے صوبوں کو اپنا مطیع بنانا چاہتی تھی اس میں ناکامی کے بعد اب وہ صوبوں کے وسائل اور ساحل پر قبضہ کی سازش رچا رہی ہے۔ اس منصوبہ کے تحت وہ سندھ اور بلوچستان کے جزائر پر قبضہ کرنے کا ارادہ رکھتی۔ یہ نہ صرف وفاقی اکائیوں کے حقوق پر ڈاکہ ہے بل کہ ماحولیاتی و معاشی دہشت گردی بھی ہے ۔ جرائز پر قبضہ سے ساحلی علاقے سمندری طوفانوں کی زد ہونگے اور لاکھوں ماہی گیر اپنے روزگار کے تاریخی ذرائع سے یکسر محروم ہو جائیں گے ۔
اس دگرگوں صورت حال میں ضروری ہوگیا ہے کہ موجودہ حکومت کے خلاف فیصلہ کن معرکہ کا آغاز کیا جائے۔ موجودہ حکومت کے خلاف متحرک اپوزیشن بھی محنت کشوں کے لئے ٹھوس لائحہ عمل کے اعلان میں ناکام رہی ہے ۔ اس ملک کو موجودہ بحران سے نکالنے کے لئے ضروری ہے کہ آئی ایم ایف کی پالیسیوں سے برات کا اعلان کیا جائے ، ووٹ کی چوری کے راستوں کو مسدود کیا جائے ، اداروں کی حکومت بنانے اور کمزور کرنے کی روش کو روکا جائے ، صوبوں کے آئینی حقوق تسلیم کرتے ہوئے ان کے ساحل اور وسائل پر ان کی حاکمیت کو تسلیم کیا جائے ۔ اشیاء خورد و نوش ، بجلی ، گیس اور ادویات کی قیمتوں میں پچاس فی صد کمی کی جائے ۔ کارگاہوں میں لیبر قوانین پر عمل درآمد کو یقینی بنایا جائے، نجی کاری کے عمل کو روکا جائے اور جبری برطرفیاں ختم کی جائیں،صحافیوں کی برطرفیاں روکی جائیں اور تنخواہوں اور بقایاجات کی ادائیگی فی الفور کی جائَے۔ ریاستی سبسیڈی بحال کی جائے، تمام شہریوں کو یونیورسل سوشل سیکورٹی ، پینشن اور بےروزگاری الاؤنس دیا جائے۔عورتوں کے خلاف تمام امتیازی قوانین منسوخ کئے جائیں اور کام کہ جگہوں کو ہر قسم کی ہراسگی سے محفوظ کیا جائے ۔کم از کم اجرت تیس ہزار مقرر کی جائے۔آئی ایم ایف سے کیا گئے معاہدوں کو بحث کے لیے پارلیمنٹ میں پیش کیا جائے اور اس میں شامل تمام عوام دشمن اقدامات کو رد کیا جائے۔ زرعی اصلاحات کی جائے غیر حاضر زمینداری ختم کی جائےاور زرعی زمین کسانوں میں تقسیم کی جائے تاکہ ملکی معیشت فروغ پا سکے۔ آئین کے تحت صوبوں کو حاصل اختیارات پر شب خوں وفاق پاکستان کی بنیادوں پر حملے کے مترادف ہے ۔ سندھ اور بلوچستان کے خزائر پر قبضے کی سازش بند کی جائے۔سندھ کی تاریخی وحدت پر ہونے والے مسلسل حملوں کا سلسلہ بند کیا جائے۔

ریلی میں شامل شرکا ء
ناصر منصور (نیشنل ٹریڈ یونین فیڈریشن) ، سائرہ فیروز (ہوم بیسڈ وومن ورکرز فیڈریشن ) ، عاقب حسین(ینگ نوجوان کمیٹی )، اویس جتوئی (ٹیکسٹائل ورکرز یونین )، سعیدہ خاتون (سانحہ بلدیہ ایسوسی ایشن )، بشیر محمودانی (شپ بریکنگ ورکرز یونین)، شاہ فیصل (جے اینڈ پی کوٹس ورکرز یونین )، رحمت علی (یوتھ کمیٹی )، رحمان بلوچ (شہری عوامی محاز) ، بابر خان (روئف ٹیکسٹاَئل ایمپلائز یونین)، محبوب خان (شپ یارڈ ایکشن کمیٹی )، طاہر شاہ (ای سی ٹی ایمپلائز یونین )، ارشد لاسی (لیڈا ایمپلائز یونین )، توصف احمد (این ٹی یو ایف بلوچستان)، سجاد ظہیر (انجمن ترقی پسند مصنفین)، فہیم صدیق (کراچی یونین آف جرنلسٹ)، احمد ملک ( صحافی رہنما اور سابقہ صدر کراچی پریس کلب)، شکیل کانگا (جنرل سیکرٹری اپنک)، اسد بٹ (ہوم رائٹس کمیشن آف پاکستان)، قاضی خضر (ہومن رائٹس ایکٹوسٹ)، عینی اور سمینہ اعظیم (ہوم بیسڈ وومن ورکرز فیڈریشن)، جمیلہ عبد الطیف (ہوم بیسڈ وومن بینگل ورکرز یونین )، انڈیجینس رائٹس کے رہنما گل حسن کلمتی، احمد ملک (سابقہ صدر کراچی پریس کلب)، اصغر دشتی(دانشور و دیگر شامل تھے۔

آئي ايم ايف خلاف هڪ نئين عوامي جنگ ۽ آزادي جي صرورت آهي، پورهيتن کي حق ڏئي ئي جمهوريت جو جهنڊو بلند ڪري سگهجي ٿو. ٻيٽن تي وفاق جو جو قبضو آئين، ملڪ ۽ ماحول خلاف خودڪش حملو آهي. ڪراچي ۾ ريلي کي پورهيتن اڳواڻڻ جو خطاب.

 ملڪ ۾ وڌندڙ مهانگائي، آئي ايم ايف جي عوام دشمن پاليسن ۽ ٻيٽن تي غيرآئيني قبضي خلاف نيشنل ٽريڊ يونين فيڊريشن پاڪستان ( NTUF ( ۽ هوم بيسڊ وومين ورڪرز فيڊريشن پاڪستان (HBWWF) پاران ريگل چوڪ کان ڪراچي پريس ڪلب تائين پورهيتن۽ مزدورن جي ريلي ڪڍي وئي، ريلي جي سرواڻي ڪامريڊ زهرا خان ۽ رفيق بلوچ ڪري رهيا هئا. جنهن ۾ هزارن جي تعداد ۾ پورهيتن، مزدورن، عورتن، اديبن، شاعرن، سماجي اڳواڻڻ ۽ ٻين مڪتبه فڪر جي ماڻهن شرڪت ڪئي. ريلي ۾ شامل عورتن، پورهيتن ۽ سماج سان تعلق رکندڙن مختلف ماڻهن جي هٿن ۾ پلي ڪارڊ ۽ ڳاڙها جهنڊا هئا.
ان موقعي تي خطاب ڪندي پورهيت اڳواڻن چيو ته موجودهه ٿاڦيل حڪمرانن ملڪ کي معاشي، سماجي ۽ سياسي طور تي ڪمزور ڪري ڇڏيو آهي. 22 ڪروڙ انسانن کي زندهه رکڻ وارن بنيادي حقن کي غضب ڪري کين جانورن جهڙي زندگي گهارڻ تي مجبور ڪري ڇڏيو آهي. هيءُ حڪومت وڏن سرمائيدارن ۽ ملڪ جي طاقتور حلقن جي مفادن جي پرگهور حوالي آهي. پيداواري عمل کي محدود بڻائي سوڙهو ڪيو ويو آهي. عوام جي قوت خريد پڻ جواب ڏئي چڪي آهي، ڪرپٽ ۽ ظالم حمڪران فقط “سڀ ٺيڪ آهي” جو راڳ آلاپي رهيا آهن. انهن وڌيڪ چيو ته حڪمرانن ملڪ کي آئي ايم ايف جي غلامي ۾ ڏئي ڇڏيو آهي، جنهن جي نتيجي ملڪ ۾ موجود آئي ايف جا ملازم ان جا وائسرائي بڻجي عوام دشمن پاليسن تي عمل ڪرائي رهيا آهن. سندن غلط پاليسيون جي نتيجي ۾ حقيقي ناڻي جي جهجهائي 14 سيڪڙي تائين پهچي وئي آهي. 2 ڪروڙ جي لڳ ڀڳ انسان بيروزگاري جو شڪار ٿي چڪا آهن. جڏهن ته نوجوانن ۾ بيروزگاري جي شرح 8 سيڪڙي جي خطرناڪ حد کان به وڌيڪ آهي. هن حڪومت جي غلط معاشي پاليسين جي ڪري پاڪستان هن وقت 1 سو 13 ارب ڊالرن جو قرضي آهي. هن وقت نه رڳو ملڪ پر ايندڙ نسلن کي غير ملڪي آقائن وٽ وٽ گروي رکي ڇڏيو آهي. ملڪي جي ترقي ۾ اهم ڪردار جو بنياد رکندڙ ادارن کي پڻ خانگائڻ جو سلسلو جاري آهي. هزارين پورهيتن جون غيرقانوني طور جبري برطرفيون پڻ جاري آهن.اسٽيل مل منجهان 5 هزارن جي لڳ ڀڳ پورهين کي نوڪرين مان نيڪالي ڏيڻ جا فرمان جاري ٿي چڪا آهن. ساڳيو ئي عمل پي آئي اي ۽ ٻين ادارن ۾ پڻ جاري آهي. ايتري تائين جو ملڪ جي اهڙي خطرناڪ صورتحال جي حوالي سان عوام کي باخبر رکڻ وار نشرياتي ۽ اشاعتي ادارن تي پڻ پابندين ۽ قلم ڌڻين کي غائب ڪرڻ جو سلسلو پڻ جاري آهي. حڪمرانن جي دهشتگرد پاليسين جي ڪري اظهار جي آزادي پڻ داءُ تي لڳي چڪي آهي.
اڳواڻڻ وڌيڪ چيو ته فيڪٽرين ڪارخانن ۾ مزدورن کي جديد دور هوندي به غلام طريقي سان ڪم ڪرڻ تي مجبور ڪيو وڃي ٿو. حڪومت پاران اعلانيل اجرت ۾ پڻ ڪٽوتيون ڪيون وڃن ٿيون. روپئي جي قيمت گهٽجڻ سبب حقيقي اجرتن ۾ پڻ 50 سيڪڙو گهٽتائي ڪئي وئي آهي. ڪارخانن توڙي عام وڏن ڪاروباري ادارن ۾ پورهيتن توڙي ملازمن وٽ ڪي به اهڙا نوڪري جا تحفظ موجود نه آهن جيڪي آئي ويل ۾ ورڪرز جي لاءِ لاڀائتا ثابت ٿي سگهن. ڄاڻي واڻي واپاري توڙي دولتمند حلقا اهڙين سهولتن تي لت ڏيو ويٺا آهن. جن سبب معاشي ڏيوالپڻي جا نتيجا هن وبائي صورتحال ۾ ڪجهه وڌيڪ سامهون آيا آهن. جنهن ۾ عام انسان کي وڌيڪ ڀوڳڻو پيو آهي. نان سول قوتون جتي جتي ادارن جي سرواڻي ڪن ٿيون اتي عام ڪم ڪندڙ پورهيت توڙي انسان ڊپ ۾ ويڙهجي ڪم ڪندو رهي ٿو. عورت ملازمن سان جنسي هراسان ۽ ڊپ جا واقعا پڻ عام جام ٿيندا رهن ٿا. جنهن کي ادارن جا مالڪ پنهنجي ڌاڍ سان دٻائي رکيو پيا اچن. نتيجي طور ورڪر خاص ڪري عورت طبقو شديد ڊپريشن جو شڪار آهي.
پورهيت اڳواڻن وڌيڪ چيو ته عوام جي ووٽ جا چور حڪمران پوين اڍائي سالن ۾ هراهو عمل ڪيو آهي، جنهن جي ڪري عوام جي زندگين ۾ ڏکن ۽ ڏوجهرن جو ٻيڻو واڌارو ٿيو آهي. هن حڪومت عالمي ماليادتي ادران جي ايجنڊا تي رياستي سبسيڊي واپس وٺي مختلف واهپي جي شين جي قيمتن ۾ سوسيڪڙو واڌارو ڪري ثابت ڪيو آهي ته کين عوام جي مفادن سان ڪو به لڳاءُ نه آهي. اڄ عام انسان ٻه ويلن جي ماني کائن لاءِ تڙپي رهيو آهي. اٽي جي قيمتن ۾ سو سيڪڙو واڌ وارو عمل حڪومت جي بيحسي جو زنده مثال آهي. اڄ صورتحال اها آهي جو ڪل آبادي جو 35 سيڪڙو (6 ڪروڙ کان وڌيڪ انسان) سخت غربت جو شڪار آهن، مطلب هر ٽيون ماڻهو بُک ۽ افلاس واري حد کان هيٺ اچي ويو آهي. ڏٺو وڃي ته هيءُ عوام جو معاشي قتل آهي. جنهن جو ڪيس موجوده ڪرپٽ ۽ عوام دشمن حڪمرانن تي ٿيڻ گهرجي.
انهن وڌيڪ چيو ته ڪورونا 2019ع جي بحران کي منهن ڏيڻ ۾ حڪومتي ڍانچو مڪمل طور ناڪام رهيو آهي. عوام کي ڪنهن قسم جو فائدو ڏيڻ بجاءِ دولتمند طبقي کي فائدا پهچايا ويا. ان بحران واري صورتحال ۾ سڀ کان وڌيڪ اهي عام عورتون شڪار ٿيون آهن. جيڪي گهر ۾ ويهي پورهيو ڪن ٿيون، جنهن جي اجرت پهريان ئي گهٽ آهي. انهن کي وڌيڪ ڀوڳڻو پيو آهي. جن جي روزگار جا رستا ئي بند ٿي چڪا آهن. حڪومت هن خطرناڪ وائرس جي اڳيان ملڪ جي عوام کي بي يارو مددگار ڇڏي ڏنو آهي. جنهن وقت عام واهپي ۽ صحت جو سهولتو عام ڪرڻ جي ضرورت هُئي خاص ڪري دوائون جن جون قيمتون سو سيڪڙو وڌايون ويون جن جو مطلب سڌي ريت عام انسانن جو قتل عام ڪرڻ آهي.
مزدور اڳواڻن وڌيڪ چيو ته هيءُ حڪومت نه فقط عوام جي حقن تي ڌاڙو هڻي رهي آهي پر هُو ساڳي وقت وفاقي ڍانچي جي بنيادن تي پڻ حملو ڪري آهي. هيءُ حڪومت 18 ترميم ختم ڪري صوبن کي پنهنجو غلام بڻائڻ چاهي ٿي. کيس جڏهن ناڪامي نصيب ٿي ته هن صوبن جي وسيلن تي ڌاڙو هڻڻ شروع ڪري ڇڏيو آهي. سامونڊي پٽي تي ٿيندڙ قبضن جنهن جي هڪ ڪڙي سنڌ ۽ بلوچستان جا اهي ٻيٽ آهن جن تي ڏاڍ جي ذريعي قبصي جو ڪوششون جاري آهن. اهو نه صرف وفاقي وحدت تي وار آهي پر ساڳي وقت اهو عمل ماحولياتي توڙي معاشي دهشتگردي پڻ آهي. ٻيٽن تي قبضي سان سامونڊي ڪنڌي جا علائقا سامونڊي طوفانن جي زد ۾ هوندا ۽ لکين مهاڻا پنهنجي روزگار ۽ تاريخي ذريعن کان محروم ٿي ويندا. هن وقت اهڙي صورتحال ۾ ضروري ٿي ويو آهي.موجودهه حڪومت جي خلاف فيصلي ڪن معرڪي جي شرعات ڪئي وڃي. مخالف ڌر به پڻ پورهيتن توڙي عام ماڻهن جي عملي قدم کڻڻ ۾ پڻ خاموش نظر اچي رهي آهي. هن ملڪ کي موجودهه بحرانن منجهان ڪڍڻ لاءِ لازمي آهي ته آئي ايم ايف جي پاليسين کان انڪار ڪيو وڃي.
هنن مطالبو ڪيو ته بلوچستان جي ٻيٽن کي وڪرو ڪرڻ جا سانباها ختم ڪري صوبن جي وسيل کي 18 ترميم مطابق انهي جي ملڪيت رهڻ ڏنو وڃي. گهٽ ۾ گهٽ اجرت 30 هزار مقرر ڪري سمورن شهرين کي يونيورسل سوشل سٽم تحت پينشن ڏني وڃي. مهانگائي جي خاتمي لاءِ اٽي، دال، کنڊ ۽ گيهه جي قيمتن ۾ ڪيل واڌ واپس وٺي هڪدم 50 سيڪڙو اگهه سستا ڪيا وڃن. دوائن، بجلي ۽ گيس جي قيمتن ڪيل واڌ واپس ورتي وڃي. سمورن شهرين صحت، تعليم ۽ رهائش مفت ڏني وڃي. عورتن، ٽرانس جينڊر (خواجه سرا) ٻارڙن ۽ مذهبي اقليتن تي ٿيندڙ جبرکي روڪڻ لاءِ سخت قانونن جوڙيا وڃن. انهن جي خلاف سماج ۾ موجود هٿرادو نفرت جي خاتمي لاءِ حمڪت عملي جوڙي وڃي. آئي ايم ايف سان ڪيل معاهدن کي پارليامينٽ ۾ بحث لاءِ پيش ڪيو وڃي. انهي ۾ شامل سمورن عوام دشمن معاهدن کي رد ڪيو وڃي.

ان موقعي تي نيشنل ٽريڊ يونين فيڊريشن جي ناصرمنصور، هومبيسڊ وومين فيڊريشن جي سا.ئرا فيروز، ينگ نوجوان ڪاميٽي، شهري عوامي محاذ جي رحمان بلوچ، رئوف ٽيڪسٽائل يونين بابر خان، ٽيڪسٽائل ورڪرز يونين جي اويس جتوئي بلديا سانحي ايسوسيئيشن جي سعيده خاتون، شپ بريڪنگ ورڪرز يونين جي بشير محموداڻي، جي اينڊ پي ڪوٽس ورڪرز يونين جي شاهه فیصل، يوٿ ڪاميٽي جي رحمت علي، شپ يارڊ ايڪشن ڪاميٽي جي محبوب خان، اي سي ٽي ايمپلائز يونين جي طاهر شاهه، ليڊ ايملائز يونين جي ارشد لاسي، نيشنل ٽريڊ يونين فيڊريشن بلوچستان جي توصف احمد، انجمن ترقي پسند مصنفين جي سجاد ظهير، ڪراچي يونين آف جرنلسٽ جي فهيم صديقي، انساني حقن جي ڪميشن جي اسد بٽ، انساني حقن جي اڳواڻ قاضي خضر، هوم بيسڊ وومين ورڪرز فيڊريشن جي عيني ۽ ثمينه اعظم، هوم بيسڊ وومين ورڪرز فيڊريشن جي جميلا عبدالطيف ، انڈیجینس رائٹس کے گل حسن کلمتی۽ ٻين پڻ خطاب ڪيو